ისტორიული თბილისი 16 დეკემბერი

გვალდა · Post by **გვალდა** » 17 დეკ 2007, 21:17

აუ, ავკრიფე მგონი...

ძველი თბილისი სამი ძირითადი ნაწილისგან შედგებოდა: აბანოთუბანი, კალა და ისანი (იგივე ავლაბარი).
აბანოთუბანი, ქალაქის უძველესი ნაწილი - ახლენდელი აბანოებისა და ბალნეოლოგიური კურორტის რაიონი, XVII საუკუნეში სეიდაბადის სახელით იყო ცნობილი აქ ჩამოსახლებული სპარსული ტომების - სეიდების გამო.
კალა შემოსაზღვრული იყო კედლით, რომელიც ნარიყალადან იწყებოდა, მოჰყვებოდა სოლოლაკის ქედს, ეშვებოდა დაბლა, ჩრდილოეთით, და ახლანდელი დადიანისა და პუშკინის ქუჩების გავლით უხვევდა ბარათაშვილის მიმართულებით მტკვრის პირამდე. შარდენი სპეციალურად აღნიშნავს "ქალაქი გარდა მდინარის მხარისა, საუცხოო და მაგარი კედლითაა შემოზღუდული".
ისნის, ანუ ავლაბრის უბანი მეტეხის პლატოსა და მის გარეთ მდებარე ტერიტორიას შეიცავდა. მეტეხის პლატო გალავნით იყო შემოზღუდული, რომელიც მდინარეზე გადებული ხიდით უერთდებოდა ქალაქის ძირითად ციტადელს.
გარდა ამ სამი ძირითად უბნისა, თბილისის ტერიტორია ვრცელდებოდა გალავნიდან ჩრდილოეთით და დასავლეთითი. ქალაქის გალავანს გარეთ მოცეულ მიდამოს "გარეთუბანი" ერქვა.
თბილისის ძირითადი ტერიტორია "გარეთუბანს" გალავანში დატანებული რვა კარით უკავშირდებოდა. მათ შორის:
ჩახრუხაძის და ბარათაშვილის ქუჩების კუთხეში "მუხრანის კარი" გადიოდა. გალავნის ამ ტერიტორიაზე მუხრანბატონთა სასახლეები იდგა.
ბარათაშვილის და შავთელის ქუჩების კუთხეში იყო "მეიდნის კარი", ანუ "ტრიუმფალური კარი", ხიდით. დღემდე შემორჩენილია ამ კარის მატერიალური ნაშთი.
შემდეგი იყო "დიღმის კარი". ამ კარიდან იწყებოდა გზა დიღმისკენ. იგი ქალაქის გალავანს დღევანდელი პუშკინისა და ბარათაშვილის ქუჩების შესაყარზე ჰქონდა დატანებული (ვერცხლის ქუჩის შესახვევთან).
"კოჯრის კარი" მდებარეობდა იქ, სადაც ლესელიძის ქუჩა თავისუფლების მოედანს უერთდება. ამ კარიდან იწყებოდა კოჯრისკენ მიმავალი გზა. ასევე, ქალაქის გალავანში დატანებული "განჯის კარი" განჯისკენ მიმავალ გზას კეტავდა. იგი მდებარეობდა 300 არაგველის ობელისკთან.
შემდეგი იყო "აბანოს კარი". აქ იწყებოდა გზა, რომელიც ჯერ ააბანოების, შემდეგ კი თბილისელთა ბაღების გავლით სეიდაბადს გადასჭრიდ. ამ კარით იწყებოდა სპარსეთისაკენ მიმავალი გზა. შარდენი ამბობს: "საქართველოს მთავარი, როდესაც ხელმწიფის წერილებისა და საჩუქრების მისაღებად... ქალაქის კარიბჭის გარეთ გადის ხოლმე, მან ციხის შუაგულში უნდა გაიაროს, რადგან სპარსეთიდან თბილისში შემოსვლა მხოლოდ და მხოლოდ ამ ციხის გავლით შეიძლება".

კალა თბილისის ტერიტორიის ცენტრალური ნაწილი იყო და მოიცავდა ნარიყალას, დადიანის, პუშკინის და ბარათაშვილის ქუჩების მიმდებარე ტერიტორიებს. ის ორ ძირითად უბნად იყოფოდა, "ქვემო უბანი" და "ზემო უბანი". "ზემო უბნის" ცენტრი იყო "ბატონის მოედანი" , ქვემოსი კი - თათრის მოედანი. ამ მოედანს ნარიყალასთან სიახლოვის გამო "ციხის მოედანსაც უწოდებდნენ". უბნების გამყოფი გზა - ლესელიძის ქუჩა - "შუა ბაზარად" იწოდებოდა.
ქვემო და ზემო უბნები ერთმანეთისგან განსხვავდებოდა მცხოვრებთა რელიგიური და ეთნიკური შემადგენლობით. ზემო უბანში თავმოყრილი იყო თბილისელი ქართველობა, ქვემო უბანში კი სპარსელები და სომხები. ამას მიუთითებს ამ უბნებში სალოცავების განლაგებაც. ზემო უბანში მდებარეობდა ქართული მართლმადიდებლური ტაძრები - სიონი, ანჩისხატი, წმ. გიორგის, კვირაცხოვლის. ერთადერთი იყო სომხური ეკლესია - სურბნიშანი.
ქვემო უბანში კი მხოლოდ სომხური ეკლესიები იყო - ნორაშენის, სააკაშენის, მოდნინის, კოზმა და დამიანეს სახელობის. ასევე იყო 2 ბერძნული ეკლესია - ჯვარის მამა (თუმცა იგი წარმოადგენდა იერუსალიმის ჯვრის მონასტრის "მეტოქს") და წმ. ეკატერინესი.
"ზემო უბნის" მთავარი ქუჩა ანჩისხატისა და "მეფის მოედნის" გავლით სიონამდე მიემართებოდა. აქ იყო ქალაქის უმნიშვნელოვანესი ნაგებობები. მას შემდეგ რაც XVIIს-ში როსტომმა რეზიდენცია აქ გადმოიტანა, ქალაქის არისტოკრატიაც ამ მიდამეობში დასახლდა. აქ სახლობდნენ მუხრანბატონები, ქსნის და არაგვის ერისთავები, აბაშიძეები, ორბელიანები.
სეიდაბადს XVIII საუკუდან ხარფუხი ეწოდებოდა, ძირითადად კი თაბორის მთის აღმოსავლეთ კალთას. სიტყვა "ხარფუხი" სომხური წარმოშობისაა და სურდოს ნიშნავს. ადგილმა კი აღნიშნული სახელი მიიღო მთის ძირში, თათრების სასაფლაოსთან ახლოს მდგარი საკულტო დანიშნულების ნიშის გამო, სადაც ხატი იყო დაბრძანებული და თბილისელ ქრისტიანებს თავიანთი სურდოიანი ბავშვები მოჰყავდათ განსაკურნებლად.
"გარეთუბანი" კალას გალავნის გარე ტერიტორია იყო და მოიცავდა ქაშუეთის ეკლესიას ციციშვილის სასახლით, მეფის საასპარეზოსა და ყაიბულას ბაღს (ალექსანდრეს ბაღი). დღევანდელი გართუბანი დაახლოებით ასე გამოიყურება: ბარათაშვილის და პუშკინის ქუჩები, მთაწმინდის კალთები და ელბაქიძის დაღმართი, აღმოსავლეთით მტკვარი. გარეთუბნის ვრცელ ტერიტორიაზე განთავსებული იყო აგურის ქარხნები.

popins · Post by **popins** » 17 დეკ 2007, 21:55

გვალდა

მალადეც გოგონი:):):)

lama · Post by **lama** » 17 დეკ 2007, 23:35

navigator wrote:ოი მამა
ლამამ ჯერ ორიენტაცია შეიცვალა , მერე რელიგია

კაი კაცო მართალს ამბობ?????

Naia · Post by **Naia** » 17 დეკ 2007, 23:38

გვალდა
ვაჰ, რა საინტერესოა...

პს. მახსოვს ადრე ერთ ნიუ-იორკელს დავცინე. ბრუკლინის ხიდის მოსანახულებლად წავედით და აღმოჩნდა, რომ იქ დაბადებულსა და გაზრდილს ნანახიც კი არ ჰქონდა....

თურმე მე ვყოფილვარ დასაცინი...

lama · Post by **lama** » 17 დეკ 2007, 23:42

ფოტოებს რატომ არ ხსნის????

ადრე ანუ დილას ხსნიდა და ახლა რა დაემართა

Archil · Post by **Archil** » 17 დეკ 2007, 23:43

ისა და...

მაგ დღეს ვერ შემოგიერთდით, ვერ გამოვედი, გული დამწყდა, საქმე იყო და სახლში ვიჯექი და.... ვმუშაობდი......

ვორონცოვზე რომ ვიყავი... მადათოვს რომ გავცქეროდი, მიხაილოვზე რომ გადავირბინე პურის ამოსატანად, კირიჩნიზე რომ გავედი, ბანკომატიდან რომ ფული გამომეტანა ... მაგენი ისტორიულ თბილისში ყოფნად არ ჩამეთვლება?

pataputina · Post by **pataputina** » 17 დეკ 2007, 23:45

ეს სურათი ჩემს ტელეფონში აღმოვაჩინე

დიდი არაფერია

მაგრამ იყოს...............მაინც,..................

Archil · Post by **Archil** » 17 დეკ 2007, 23:46

lama wrote:ფოტოებს რატომ არ ხსნის????

ადრე ანუ დილას ხსნიდა და ახლა რა დაემართა

ეხლა გვიანია, ღამის 12 საათი ხდება და დასაძინებლად წავიდნენ. ხვალე ისევ გაიხსნებიან... 9-მდე მუშაობენ...

შენ ეტყობა კრუგლოსუტოჩნი გეგონა

GOGONA · Post by **GOGONA** » 18 დეკ 2007, 01:03

გვალდა
შენ გაიხარე

kotetbeli · Post by **kotetbeli** » 18 დეკ 2007, 02:04

მეც ვისიამოვნე live-თაც და ფოტოებითაც...

მდააა... რაც შეეხება ახლა ამას:

Mta Mkvarebia wrote:
Ninukala wrote:ამ სურათის კომენტარი მთას ეკუთვნის...

გისმენთ ლიკუნ....
ჰოოოოო, აბა თუ მიხვედებით, რაზე ფიქრობს კოტე? რა თქმა უნდა მორიგ ტყუილს აცხობს. ისე "ტყუილი"-ს ნაცვლად "ხუმრობა" უნდა დამეწერა, როგორც თავად გვარწმუნებდა, ტყუილი ცხოვრებაში არ მითქვამსო, (ვის სჯერა მაგის? ირონიანარევი ტონით და ურწმუნო თომას სმაილიკით).
ამ ჩვენს "მიუნჰაუზენს", სამწუხაროდ, ყველა სიტყვაზე უკვე ეჭვის თვალით ვუყურებ. მოგვიანებით მეკო რომ შემოგვიერთდა და მასზე მკითხა, "ეს გოგო ვინააო", არც ეს დავიჯერე. მერე მეკოს ვკითხე: "ამას იცნობ"?-მექო და უარყოფითი პასუხი რომ მივიღე, არც ეს დავიჯერე - იქნებ ერთმანეთს აუბეს მხარი, რა ვიცი? ეჰჰჰჰჰ, ყველას გახსოვთ ალბათ სკოლიდან არაკი ცრუპენტელა ბიჭზე. ჰოდა, კოტე-ვასო-კავკასიკას სულ მაგას ვეუბნები, სადმე ლაშქრობაში მართლა მგელი რომ დაინახო, და დაიყვირო, მაინც არ დაგიჯერებთ-მეთქი

ესე იგი, ძვირფასო, შეუფასებელო, ზემიმოსაგანძეულობავ და ინფლაციაგამძლევ, მინდა გითხრა, რომ თუ ჩემს ხუმრობებს შემდეგშიც ტყუილად აღიქვამ, მაშინ მწარე და გაუცინარი სიმართლის რეჟიმზე გადავალ

თუ ვხუმრობ, მოგვიანებით, მაგრამ მაინც, ბოლოს ყოველთვის ვაყოლებ "საავტორო უფლებებს", "ბიბლიოგრაფიას", "ნედლეულის" წარმომავლობას, "გადამამუშავებელი ქარხნის" სერტიფიკატს და საერთოდაც, გაფხრეწილი სიცილისთვის და სიცოცხლის გახანგრძლივებისთვის გადამიხადე რა (ანგარიშის ნომერს PM-ით მოგწერ, თუ მაშინდელივით ბევრი გადმოგერიცხა, უკან აღარ დაგიბრუნებ)... ანუ, როგორც გითხარი, იმდენად, რამდენადაც სინამდვილეში მართლა ვერ ვიტყუები, ხუმრობაში ვინაზღაურებ ხუმრობით (USAID-ის ეგიდით გავლილი მაქვს "gobe-ტრენინგები", ბოლო 2 გავაცდინე და აშკარად მეტყობა

).
ხო, რაც შეეხება მგელს, ძველ მოლაშქრე გოგოებს გააჟრიალებთ, მარა ბორჯომში მართლა დაგვინახავს (თანაც რამდენიმე ერთად), მაგრამ არ გვითქვამს, რომ გოგოები პანიკაში არ ჩავარდნილიყვნენ და თუ ვინმეს გეცნობათ სიტუაცია, როდესაც "რატომღაც" ბიჭებმა წრეში მოგაქციეთ და ისე გავიარეთ ტყის ნაპირის გარკვეული ტერიტორია, იცოდეთ, მაშინ იყო მგლების დამშეულ "სმაილიკებს" რომ ვხედავდით აქა-იქ

ასე, რომ თუ შემდეგშიც დავინახე მგელი, შენ ამას ვერ გაიგებ...

ლობო · Post by **ლობო** » 18 დეკ 2007, 02:24

ჰეჰე ისინი რაკარგებია

ZVIOSULI
კარგიგოგოა მაგრამ.. რა?

გვალდა
მააკ საგოლ სჰენა!! გამაოცე ჰეჰეჰე

აბა სვანეტოლოგიო?

ტბილისოლოგიც კოფილა და კიდო გვიმალამს რაგაცეებს ალბატ

GAMARJOBA SAKARTVELO

გვალდა
სვანეთოლოგი, გარეჯოლოგო, ტიფლისოლოგი ...
შემოგევლე. ოქრო ხარ.

რა მაგის პასუხია და ახლა წარმოვიდგინე, ჩვენს ტიფლის-ქალაქს უწინდელი, მაგრამ დღევანდელობისთვის დეკორატიულ-სიმბოლური კარ-გალავნიანი სარტყელი რომ ერტყას, როგროც რომშია, როგორც ისტანბულ-კონსტანტინოპოლშია, როგორც სხვა ბევრ ქალაქშია, ლამაზი არ იქნებოდა?

აბა, წარმოიდგინეთ, ლესელიძის ქუჩა თავისუფლების მოედანზე რომ გამოდის, იქ რომ ქვითკირიანი კედელ-თაღი იყოს აღმართული, ანდა, პუშკინის ქუჩის აღმართის დასაწყისშივე (ორბელიანის, ყოფილი კოლმეურნეობის მოედნიდან თავისუფლებაზე რომ ამოდიხარ) თაღი გხვდებოდეს...

ვაჰ, რაღაც კგ, ისტორიაში გადამხედავი მგონია რა...

Mta Mkvarebia · Post by **Mta Mkvarebia** » 18 დეკ 2007, 09:34

kotetbeli wrote:......გაფხრეწილი სიცილისთვის და სიცოცხლის გახანგრძლივებისთვის გადამიხადე რა (ანგარიშის ნომერს PM-ით მოგწერ, თუ მაშინდელივით ბევრი გადმოგერიცხა, უკან აღარ დაგიბრუნებ) ...

ანგარიშის ნომერს ველოდები

kotetbeli wrote:...(USAID-ის ეგიდით გავლილი მაქვს "gobe-ტრენინგები", ბოლო 2 გავაცდინე და აშკარად მეტყობა )....

kotetbeli wrote:....ხო, რაც შეეხება მგელს, ძველ მოლაშქრე გოგოებს გააჟრიალებთ, მარა ბორჯომში მართლა დაგვინახავს (თანაც რამდენიმე ერთად), მაგრამ არ გვითქვამს, რომ გოგოები პანიკაში არ ჩავარდნილიყვნენ და თუ ვინმეს გეცნობათ სიტუაცია, როდესაც "რატომღაც" ბიჭებმა წრეში მოგაქციეთ და ისე გავიარეთ ტყის ნაპირის გარკვეული ტერიტორია, იცოდეთ, მაშინ იყო მგლების დამშეულ "სმაილიკებს" რომ ვხედავდით აქა-იქ ასე, რომ თუ შემდეგშიც დავინახე მგელი, შენ ამას ვერ გაიგებ...

ტალღების ამპლიტუდა რეკორდულ მაჩვენებლამდე გაიზარდა

მადლობა... უბრალოდ იმისთვის რომ ასეთი ხარ

TuTa · Post by **TuTa** » 18 დეკ 2007, 09:47

გვალდა

გაიხარე ჩვენს ქაოსს რომ თავი მოაბი და ასე ლამაზად ჩამოაყალიბე:)

ეს ამდენი აკრეფილი წაგეშალა გუშინ დილით?

მე მეორეჯერ მაგას ვეღარ დავწერდი ნამდვილად

Truli · Post by **Truli** » 18 დეკ 2007, 10:28

გვალდა
დიდი მადლობა!

ახალი წერილი	ახალი წერილი არაა	ანონსი
ახალი წერილი [ ცხარე ]	ახალი წერილი არაა [ ცხარე ]	თვალშისაცემი
ახალი წერილი [ დაკეტილია ]	ახალი წერილი არაა [ დაკეტილია ]

FORUM_PERMISSIONS