კარავი 21 წლის გახდა და ჯერაც ცოცხალია! და თქვენ "კარველებო", ცოცხლები ხართ?

1. რეგიონი:
ზემო სვანეთი

2. მარშუტის დასახელება:
თბილისი – უშგული-მულახი-მესტია-ლაღამი-ლატალი-მულახი– ზუგდიდი-თბილისი

3. ხანგრძლივობა:
3 დღე და 3 ღამე

4. სირთულე:
არანაირი სირთულე არ შეგვხვედრია, რადგან ძალიან იოლი მარშრუტი გვქონდა და ჩემდა სამწუხაროდ, არც მყინვარები დაგვიპყრია და არც უღელტეხილები. ისე სვანეთის გზებზე ამბობენ, ვიწრო და ცუდი გზებიაო, მაგრამ თუშეთის მერე ბროდვეიდ მოგვეჩვენა

5. გასვლის, ლაშქრობის ღირებულება
250ლარი კაცი

6. მონაწილეთა რაოდენობა
14 ადამიანი გიდის და გამყოლები ჩათვლით. მათ შორის იყვნენ კარველები:
პაატა
ლამა
კოლხი გოგო
მთა მყვარებია
და კარვის მეგობრები პაატას და ნინო ვარდანაული და მათი დეიდაშვილი კობა

7. გასვლის, ლაშქრობის 2განიზატორი
უფრო სწორედ ტურის ორგანიზატორი პაატა.ჯი, გიდი - თვით ლამა

8. მარშრუტის სიგრძე ტრანსპორტით:
თბილისი- მესტია 460 კმ;
მესტია-უშგული 45 კმ.
მთლიანი მარშრუტის მანძილი: დაახლ. 1100 კილომეტრი

9. ფეხით გავლილი მანძილი:
საერთო ჯამში: 10 კილომეტრი

10. სანახავი და ყურადღებამისაქცევი ადგილები:
სოფელ ლატალის მაცხოვრის სახელობის ეკლესია; მესტია; მესტიის მუზეუმი; ხერგიანის მუზეუმი; სოფელი უშგული; ლამარიას ტაძარი, უშგულის მუზეუმი და ასევე საქართველოს უმაღლესი მწვერვალი შხარა (5068 მ.); ენგურჰესის კაშხალი, დადიანების სასახლე

11. საბანაკე ადგილები:
სოფლებთან დაბანაკება ყველგან შესაძლებელია

12. სასმელი წყალი მარშრუტზე:
ბევრ ადგილას გვხვდება, არის მჟავე წყლებიც

13. საჭირო აღჭურვილობა, რჩევები:
ქუდი, სათვალე, პირადი ჰიგიენის ნივთები, თბილი ტანსაცმელი

14. გასვლისთვის, ლაშქრობისთვის საუკეთესო დრო
მაისის ბოლოდან - სექტემბრის ბოლომდე

15. რისკები, საფრთხეები:
გასათხოვარი გოგოების საყურადღებოდ, წითელ ლენტებს ერიდეთ მაგრამ თუ იქაური ბიჭი მოგეწონათ- პირიქით, მიეძალეთ (მიხვდით ალბათ, რომ ეს ლირიული გადახვევაა, დაწვრილებით ამ საფრთხის" შესახებ რეპორტაჟიდან შეიტყობთ )

16. პირობები ფიჭური კავშირგაბმულობისთვის:
მაგთი, ყველგან იჭერს
ჯეოსელი კი ადგიადგილ ვერ იჭერს

17. სასარგებლო საკონტაქტო ინფო
მარეხ ნიჟარაზე (აქირავებს ოთახს)
899 653022 (უშგული)
ნინო (მისი შვილი)
898646239
სასტუმრო სახლი "უშგული"
899 974873
სოფელი ჩვიბიანი, უშგულში
www.hotelushguli.ge

18.სასარგებლო ბმულები
http://www.svaneti.ru/
http://www.ewpnet.com/georgia/ushguli.htm

სვანეთში კარვული გასვლების ბმულები:

უ "დონ-ლამა" ზესი - სვანეთის ტური16-20.06.09
სვანეთი 29 ივლისი - 6 აგვისტო, 2008
სვანეთობა 2008
სვანსვან :ც
თავისუფალი ხევი - სვანეტი : )
ზემო სვანეთი
ექსპედიცია ზემო სვანეთში - 02.09.07-07.09.07
ქვემო სვანეთი
სვანეთი - LIVE 23.08 - 03.09
სვანეთი.....სვანეთი....
"დიდი გასეირნება" 11-15 აპრილი 2008, იმერეთი-სვანეთი-აჭარა
სვანეთი თოვლი დაბადების დგე და მაიტა ნასოსი! : D
სვანეთიდან ბრუნდებიან!

ბოლო გასვლების ბმულებს მოგვიანებით ჩავამატებ

ცნობები სვანეთის შესახებ:

სვანეთი საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარეა. იგი მოიცავს კავკასიონის ქედის სამხრეთ კალთებს და მდინარეების ენგურისა და ცხენისწყლის ზემოწელს. ისტორიულ სვანეთში შედიოდა აგრეთვე ე. წ. აფხაზეთის სვანეთი (მდინარე კოდორის ზედა ნაწილი), სამეგრელოს, ზემო რაჭისა და ლეჩხუმის მოსაზღვრე რეგიონები.

ადრინდელ საუკუნეებში სვანეთი კოლხეთის სამეფოს შემადგენელი ნაწილი იყო, შემდეგ ეგრისის სამეფოსი. XI-XV საუკუნეებში ერთიანი საქართველოს საერისთავო იყო. როდესაც საქართველო დაიშალა სამეფო-სამთავროებად, სვანეთიც რამდენიმე ნაწილად გაიყო: თავისუფალ, სადადეშქელიანო და სადადიანო სვანეთად.

ამჟამად სვანეთი ორ ნაწილად იყოფა, ზემო და ქვემო სვანეთად. მათ ჰყოფს მაღალი სვანეთის ქედი ლატფარის ზეკარით. ზემო სვანეთი შეიცავს მდინარე ენგურის ხეობას სათავიდან სამეგრელოს საზღვრამდე, ხოლო ქვემო სვანეთი — ცხენისწყლის ხეობას სათავიდან მურის ხიდამდე (ქ. ცაგერის სიახლოვეს).

თანამედროვე ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფით ზემო სვანეთი შედის სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის მესტიის რაიონში, ქვემო სვანეთი — რაჭა-ლეჩხუმი-ქვემო სვანეთის მხარის ლენტეხის რაიონში. სვანეთის მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა ქართველია, კერძოდ მათი ეთნოგრაფიული ჯგუფი — სვანები.

თავისუფალი სვანეთი, ზემო სვანეთის უბატონო თემებისათვის მეფის რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ პირობითად შერქმეული სახელწოდება; გაჩნდა მას შემდეგ, რაც 1853 წელს ზემო სვანეთი მეფის რუსეთის ხელისუფლებას დაემორჩილა. ცენტრი - სოფ. ლალხორი. "თავისუფალი სვანეთი" ტერიტორიულად მოიცავდა მდინარე ენგურის ზემო დინების აღმოსავლეთ ნაწილს, ბალის ქედიდან უშგულის ჩათვლით, ლატალის, ლენჯერის, მესტიის, მულახის, წვირმის, იფარის, ადიშის, კალისა და უშგულის თემებს

აგვისტოში რამდენიმე მხარის მონახულება მოვახერხე: თუშეთის, ხევსურეთის, რაჭის, გურიის... უბრალოდ მონახულება კი არა სულ მთების კენწეროებზე ვიარე , ჰოდა ზაფხულის ღირსეული დაგვირგვინება იმ მხარეში გამგზავრება იქნებოდა, რომელიც ჯერ არ მქონდა ნანახი. სწორედ ამიტომ, ბევრი ვიფიქრე თუ ცოტა, გადავწყვიტე აგვისტოს ბოლო შაბათ-კვირას პაატა.ჯი-ს გავყოლოდი სვანეთში, მაინც ლატარიაში მყავს მოგებული და

როგორც აღმოჩნდა ამ გასვლაში რამდენიმე კარველმა მოვიყარეთ თავი: პაატას ჯგუფს გიდობას ლამა უწევდა (არ დავუკარგივართ არსად, მაგრამ წამოსვლისას მინიბუსი გაგვიფუჭდა და კინაღამ ჩავრჩით სვანეთში, თუმცა ეს უკვე არა მგონია მისი ბრალი ყოფილიყო ), ლამას გარდა, კოლხი გოგოც ჩვენთან იყო. პაატას დას ნინოს და მათ დეიდაშვილ კობას ასევე ბევრი კარველი იცნობს .

დამღლელმა, 12-საათიან მგზავრობამ ცოტა არ იყოს დააქვეითა ჩემი აღქმის უნარი, მაგრამ პირველსავე დილას დანახულმა შხარას დიდებულებამ, უშგულის საგანძურმა და ლამარიას ეკლესიამ მოგვიყვანა აზრზე და მერამდენედ გამიხარდა, რომ მაინც გადავწყვიტე სვანეთში წამოსვლა. უშგულის მერე მულახი იყო, ულამაზესი სოფელი. კიდევ კარგი მესტიის გზისპირა მტვრიანი სასტუმროს ნაცვლად მულახში დავბინავდით და ორი დღე თვალუწვდენელ მწვანე მინდორში ჩადგმულ კოშკან კოპწია სახლში გავატარეთ, სადაც მასპინძლობას პაატას მეგობარი, შესანიშნავი ადამიანი - სულხან ჯაფარიძე გვიწევდა. დედამისის მიერ დაცხობილი უგემრიელესი კუბდარით, პიტნაში გადაზელილი სულგუნით, ჭვიშტარით, ხაჭაპურებითა და ათასნაირი გემრიელობებით გამასპინძლება ხომ საერთოდ ცალკე საუბრის თემაა. მერე იყო მესტია, მუღალის ფერისცვალების (ლამას მტკიცებით, მაცხოვრის სახელობის ეკლესია) და მესტიის ეროვნულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი, სადაც მართლა კულტურული შოკი შეიძლება მიიღოს ადამიანმა იმდენი სიწმინდის, უმაღლეს დონეზე შესრულებული ხელოვნების და სიტყვიერების ნიმუშების ხილვისას. რადგან მე თავად აქამდე არ ვყოფილვარ სვანეთში და ამ მხარის ჩემეული შთაბეჭდილება არ გამაჩნდა, ამ კუთხის სახელის ხსენებისას, სულ ორთაჭალის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის წინამძღოლის მამა ბესარიონის სიტყვები მახსენდებოდა, სვანეთიდან დაბრუნებულმა თავისი შთავეჭდილებები რომ მოუყვა მრევლს ქადაგებაზე: როდესაც მე-11-მე-12 საუკუნის ჯვარი გიპყრია ხელთ და იმით წირავ, და ეკლესიაში დაბრძანებულ ამავე პერიოდის ხატებს ემთხვევი, ისეთი შეგრძნება გეუფლება, თითქოს 11 საუკუნის მერე დრო გაიყინა და 21-ე საუკუნიდან უკან, იმ დროში ბრუნდები და თითქოს არ ყოფილა ცივილიზაციის ბოლო საუკუნეები, თითქოს გუშინ მოიხატა ის ფრესკები, მოიჭედა ხატები. სწორედ ეს შეგრძნება დამეუფლა სვანეთში მოგზაურობისას. ჩემი შთაბეჭდილება სვანეთზე სწორედ ამგვარად ჩამოყალიბდა.

მოკლედ ძალიან საინტერესო და ხალისიანი მოგზაურობა გამოგვივიდა სვანეთში, მიუხედავად იმისა რომ ბევრი რამ ვერ ვნახეთ , მაგრამ როგორც პაატამ გვითხრა, ეს ჩვენზე მზრუნველობის ერთგვარი გამოხატულება იყო, რომ კიდევ გაგვჩენოდა სვანეთში სტუმრობის და მისი საფუძვლიანად მონახულების სურვილი .

ახლა სულ რამოდენიმე ფოტოს შემოგთავაზებთ მონახულებული ადგილების და ღირშესანიშნაოების შესახებ ინტერნეტში მოძიებული ცნობების თანხლებით. რეპორტაჟი კი ცოტა მოგვიანებით იქნება

პირველი მასპინძელი, ვინც დილის 6 საათზე შეგვეგება ახლადგაღვიძებულ სვანეთში, ამაყი უშბა იყო.



უშბა - ორთავიანი მწვერვალი მესტიის რაიონში, სვანეთის კავკასიონზე. მდებარეობს იალბუზის სამხრეთ-აღმოსავლეთში, კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედის პატარა შტოზე. სიმაღლე 4700 მ. აგებულია გრანიტებით. უშბის ფერდობებიდან ეშვება მყინვარები: გულის, უშბის. განვითარებულია ალპინიზმი.მასზე პირველი ასვლა განხორციელდა 1934 წელს ალექსანდრე ჯაფარიძის ხელმძღვანელობით. .

დაჭაობებული ტბურებიც ულამაზესია სვანეთში , ეს ტბური სადღაც უშგულის გზაზე შეგვხვდა.





უშგულის თემი




უშგულის განაპირა სოფელი და მის ფონზე შხარა





უშგული — თემი მესტიის მუნიციპალიტეტში. შედგება 4 სოფლისგან: ჟიბიანი, ჩვიბიანი, მურყმელი, ჩაჟაში.

უშგული მდებარეობს შხარას ძირას, ენგურისა და შავწყალა-ქვიშარას შესართავთან. უშგულის თემის სიმაღლე მერყეობს ზღვის დონიდან 2060 მეტრიდან 2200 მეტრამდე. ამ მონაცემებით უშგული ევროპის ყველაზე მაღალ დასახლებად მიიჩნევა.

უშგული შიდასახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის გზებით უკავშირდება მესტიასა და ლენტეხს. ლენტეხთან დამაკავშირებელი გზა გადის ზაგაროს უღელტეხილზე, რომელიც წელიწადში მხოლოდ სამ თვესაა გახსნილი, ხოლო დანრჩენი დროის მანძილზე თოვლით იფარება. უშგული ზვავსაშიშ ზონაში მდებარეობს. 1987 წელს დიდი ზვავის გამო ადგილობრივი მხოვრებლები ეკომიგრანტებად იქცნენ, ძირითადად, ქვემო ქართლში. ამჟამად თემში დაახლოებით 70 კომლი სახლობს.

უშგულთან ახლოს, ენგურის სათავეებთან მოდის მინერალური წყალი.

ისტორია
უშგული ბუნებრივი მდებარეობის გამო მოწყვეტილი იყო დანარჩენ სვანეთს. უახლოეს თემში, კალაში, რომელიც 7 კილომეტრში მდებარეობს, გადასვლაც კი საკმაო სირთულეს წარმოადგენდა. ხალხის მეხსიერებაში შემორჩენილია ლეგენდა დევის ნაშენზე, ეს არის კლდე, რომლესაც, ლეგენდის თანახმად, ენგურის ხეობა ჩაუკეტავს და სოფელი იტბორებოდა. კატასტროფის თავიდან ასარიდებლად უშგულიდან და კალადან დაძრულა ორი ვერძი, რომლებიც საპირისპირო კუთხეებიდან დასჯახებიან კლდეს და დაუნგრევიათ.

უშგულის ეტიმოლოგიას ”უშიშარ გულს” უკავშირებენ. ისტორიულად, უშგული უბატონო თემი იყო. უშგულში გაბატონების მსურველი 7 თავადი მოკლეს. მათ შორის უკანასკნელი იყო ფუთა დადეშქელიანი, რომელიც უშგულის ლამარიაში მთელმა სოფელმა ერთად მოკლა.

ღირსშესანიშნაობები

უშგულის თემი იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლია. ხშირია ტიპური სვანური თავდაცვითი კოშკები. მათი რაოდენობა ამჟამად 30-მდეა.

უშგულის ღირსშესანიშნაობებია:

უშგულის ლამარია
უშგულის არქეოლოგიური მუზეუმი
თამარ მეფის საზაფხულო და საზამთრო კოშკები
მაცხოვრის სახელობის ეკლესია - სოფელ მურყმელში
წმ. ბარბარეს სახელობის ეკლესია - სოფელ მურყმელში
მაცხოვრის სახელობის ეკლესია - სოფელ ჩვიბიანში
მაცხოვრის სახელობის ეკლესია - სოფელ ჟიბიანში
წმ. გიორგის სახელობის ეკლესია - სოფელ ჟიბიანში
ეკლესია - სოფელ ჩაჟაშში

ჟიბიანი მდებარეობს კავკასიონის სამხრეთით, მდინარე ენგურის მარცხნივ, ზღვის დონიდან 2100 მეტრზე. 2002 წლის აღწერით სოფელში ცხოვრობს 164 კაცი.
ჟიბიანი სვანურად ნიშნავს ზემო სოფელს.
ჟიბიანში დგას სამი ეკლესია. შუა საუკუნეების მაცხოვრის სახელობის ეკლესია დგას სოფელში ერთადერთ ხიან ადგილას. ეკლესია ბაზლიკის ტიპისაა, აღმოსავლეთით გამოყოფილი აქვს საკურთხევლის აფსიდი. შესასვლელი დასავლეთის მხრიდანაა.

სოფელის განაპირას დგას წმინდა გიორგის ეკლესია ”ჯგრაგ”. ეკლესია განვითარებული შუა საუკუნეებისაა, ბაზილიკის ტიპის. ეკლესიას გარს არტყია გალავანი.

სოფლის ჩრდილოეთით დგას სვანეთის დიდი სალოცავი - უშგულის ლამარია.

ჩვიბიანი, ჩუბიანი (სვანურად ქვემო სოფელი) მდებარეობს კავკასიონის მთავარი ქედის სამხრეთით, მდინარე ენგურის მარცხნივ, ზღვის დონიდან 2080 მეტრზე, ჩაჟაშიდან 0,5 კმ. 2002 წლის აღწერით სოფელში ცხოვრობს 58 კაცი.

სოფელში დგას მაცხოვრის სახელობის შუა საუკუნეების ეკლესია. ეკლესია დარბაზულიტიპისაა და შესასვლელი დასავლეთიდან აქვს. ყოველ 3 აგვისტოს იმართება სახალხო დღესსასწაული ლივსხვარი, რომელზეც ერთი წლის მონაცვლეობით ერთმანეთს აჯიბრებენ ვერძებსა და ხარებს, საბოლოოდ გამარჯვებულსაც და დამარცხებულსაც აუცილებლად დაკლავენ.

მურყმელი მდებარეობს მდინარე ენგურის მარცხენა ნაპირზე, ზღვის დონიდან 2040 მეტრზე, ჩაჟაშიდან 0,5 კმ. 2002 წლის აღწერით სოფელში ცხოვრობს 32 კაცი.
მურყმელი სვანურად ნიშნავს კოშკების სოფელს (მურყვამ - კოშკი). გასული საუკუნის 80-იან წლებში სოფელში 80-მდე სვანური საბრძოლო კოშკი იდგა, ამჟამად შემორჩენილია 10-მდე კოშკი. სოფელში დგას ორი ეკლესია.
XI საუკუნით დათარიღებული მაცხოვრის ეკლესია დარბაზული ტიპისაა. ეკლესიის კედლებზე ჩანს ფრესკების არსებობის კვალი. ეკლესიაში შენახულია აშენების დროინდელი ანალოღია. სამრეკლოზე ჰკიდია XIX საუკუნის ზარი რუსული წარწერით.

შუა საუკუნეების წმინდა ბარბარეს ეკლესია დგას სოფლის განაპირას. ეკლესია დარბაზული ტიპისაა. შესასვლელი სამხრეთიდან აქვს, საიდანა მიშენებული აქვს დამხმარე სათავსო.

ჩაჟაში მდებარეობს მდინარეების ენგურისა და შავწყალა-ქვიშარას შესართავთან, ზღვის დონიდან 2200 მეტრზე, მესტიიდან 45 კმ. 2002 წლის აღწერით სოფელში ცხოვრობს 34 კაცი.
ჩაჟაში სვანურად ნიშნავს ცხენების სადგომს (ჩაჟ - ცხენი). ლეგენდის თანახმად, უშგულში ასული თამარ მეფე ცხენებს ამ სოფელში აჩერებდა.
ამჟამად ჩაჟაში მუზეუმადაა გამოცხადებული. უშგულის თემის სოფლებიდან ყველაზე მეტი სვანური კოშკი ჩაჟაშშია შემორჩენილი. სოფელში არის უშგულის არქეოლოგიური მუზეუმი.

სოფლის სამხრეთით, მთაზე დგას XII-XIII საუკუნეების ციხე-სიმაგრე, რომელიც შედგება გალავნისა და სამი კოშკისაგან. მათგან ორი სანახევროდ დანგრეულია, ხოლო ერთი თითქმის პირვანდელი სახითაა შემონახული. ციხე უშგულის ოთხივე სოფელს გადაჰყურებს. გადმოცემის თანახმად, ეს თამარ მეფის საზამთრო რეზიდენცია იყო.

სოფლის ახლოს დგას ასევე შუა საუკუნეების კოშკი, რომელსაც თამარ მეფის საზაფხულო კოშკს უწოდებენ. რეზიდენცია, სავარაუდოდ მოიცავდა მეორე კოშკსაც, რომლის მხოლოდ ნანგრევებია შემორჩენილი და ეკლესიას. ეკლესია დარბაზული ტიპის იყო. შენობაში შეიმჩნევა საკურთხევლისა და კანკელის კვალი.

სოფელში დგას შუა საუკუნეების ეკლესია დარბაზული ტიპისა. ეკლესია შემორტყმული აქვს გალავანი. დასავლეთის მხრიდან მიშენებული აქვს სტოა. სტოაში შესასვლელი სამხრეთის მხრიდანაა.

ლამარიას (ლა-მარია - წმინდა მარიამი) ეკლესია




ხედი უშგულის თემის სოფლებზე ლამარიას ეკლესიიის კარიბჭიდან




უშგულის ლამარია - IX-X საუკუნეების ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია სვანეთში, უშგულის თემში.

ლამარია, მარცვლეულის ნაყოფიერების, მეწვეული საქონლისა და ხელსაქმის მფარველი სვანური ქალღვთაება. მისი კულტი აღმოცენდა ძვ. აგრარული ქალღვთაებისა და ქრისტიანული მარიამ ღვთისმობლის კულტის შერწყმის შედეგად. ქრისტიანობის გავლენით ქალღვთაების ძვ. სახელი გაქრა და შესაბამისი ქრისტიანი წმინდანის სახელით შეიცვალა. სვანების წარმოდგენით, ლამარიას ღვთაებათა პანთეონში უკანასკნელი ადგილი ეჭირა. ლამარიას დღეობები ძირითადად ახალი წლისა და ადრესაგაზაფხულო დღესასწაულთა ციკლს ემთხვეოდა. მის სახელობაზე დიასახლისი სპეციალურ კიდობანში ინახავდა საუკეთესო მარცვლის ფქვილს, რომელსაც ლამარიას კულტმსახურების დროს იყენებდნენ. მაგ., ახალი წლის ციკლის ერთ-ერთ დღესასწაულზე, შუშხვამის ღამეს აცხობდნენ საგანგებო, შუაში გახვრეტილ, დისკოსებურ ქიმებიან კვერს, რომელიც ოჯახის წევრთა კეთილდღეობისათვის იყო განკუთვნილი და წლის ბოლომდე კერის თავზე ეკიდა. ლამარიას სახელობისად ითვლებოდა საგაზაფხულო დღეობა ლილაშუნე-თესლობა. ამ დღეს აცხობდნენ ხარისა და სახვნელის გამოსახულების კვერებს, აწყობდნენ ტაბლაზე ან სპეციალურ მრგვალ კვერზე, ე. წ. კალოზე, და ლამარიას წირავდნენ.

ლამარიას ეკლესია და კოშკიეკლესია მდებარეობს სოფელ ჟიბიანის ჩრდილოეთით, ამაღლებულ ბორცვზე. ეკლესიას შემორტყმული აქვს გალავანი, რომელიც დასავლეთის მხრიდან სრულდება სვანური კოშკითა და ორი დამხმარე ნაგებობით. ეკლესია ბაზილიკის ტიპისაა. დასავლეთით აქვს სტოა, რომელსაც შესასვლელი სამხრეთის მხირიდან აქვს. ეკლესიაში შემორჩენილია ფრესკები, ასევე XIX საუკუნის რუსული სერობის ხატი.

ეკლესიის ეზოში დგას ქვის დიდი სკამი. გადმოცემის თანახმად ამ სკამზე მოკლეს უშგულის დაპყრობის მსურველი თავად - ფუთა დადეშქელიანი

თამარ მეფის საზაფხულო კოშკი

შხარა



შხარა - ორთავიანი მწვერვალი მესტიის რაიონში, სვანეთის კავკასიონზე. იგი წარმოადგენს კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედის უმაღლეს მწვერვალს და მდებარეობს მის ცენტრალურ ნაწილში. სიმაღლე 5068 მ. აგებულია გრანიტისა და კრისტალოვანი ფიქალისაგან. ჩრდილოეთის მხრიდან მყინვარი ბეზენგია, სამხრეთიდან - მყინვარი შხარა. საბჭოთა ალპინისტები შხარაზე პირველად ავიდნენ 1933 წელს.

1963 წელს შხარაზე მწვერვალიდან დაშვების დროს ტრაგიკულად დაიღუპა ცნობილი მთამსვლელი და ფოტოხელოვანი გურამ თიკანაძე

წმ. გიორგის ეკლესია უშგულში

მულახი


უშბა მესტიის თავზე


მესტია






მესტია (ყოფილი სეტი), დაბა, მესტიის რაიონის ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს მესტიის ქვაბულში, მდინარეების მესტიაჭალასა და მულხრის ნაპირებზე ზღვის დონიდან 1500 მ, თბილისიდან 456 კმ, ზუგდიდიდან 128 კმ (უახლოესი რკინიგზის სადგური). დაბის სტატუსი მიენიჭა 1968 წელს. მოსახლეობა 2.6 ათასი (2002).

ნოტიო ჰავაა, იცის ცივი ზამთარი და ხანმოკლე ზაფხული. საშუალო წლიური ტემპერატურა 5,7°C, იანვრის 6,4°C, ივლისის 16,4°C. აბსოლუტური მინიმალური - 35°C, აბსოლუტური მაქსიმალური 35°C. ნალექები 1035 მმ წელიწადში.

მესტია ქართული ხუროთმოძღვრებისა და ეთნოგრაფიის ერთ-ერთი ღირშესანიშნავი ძეგლია. აქ კარგადაა შემონახული შუა საუკუნეების საერო, საკულტო და თავდაცვითი ნაგებობები. საკულტო ნაგებობათაგან აღსანიშნავია: მაცხოვრის (მაცხვარიშ) ქვით ნაგები ორსართულიანი ეკლესია (XIII-XIV სს.), რომლის კედლებსაც მაღალოსტატურად მოხატული ფრესკები ამკობს; ღვთისმშობლის (ლამარია) ეკლესია (განვითარებული შუა საუკუნეები) მოხატულობითა და წარწერეით; სეტის მთავარანგელოზთა (თარნგზელ) და ფუსტის ეკლესიები. შემონახულია აგრეთვე სვანური სახლ-სიმაგრეები - გალავნით შემოზღუდული ერთიანი კომპლექსი, რომელშიც შედის კოშკი, მასზე მიდგმული სახოვრებელი (მაჩუბი) და სამეურნეო დანიშნულების სხვა შენობები.

მესტია მდიდარია მატერიალური კულტურის ძეგლებით. მათგან აღსანიშნავია სვიმონ მესვეტის ხატი (XI ს., მაცხოვრის ეკლესია), საკურთხევლის წინა ჯვარი და მაცხოვრის ხატი (მთავარანგელოზთა ეკლესია). მესტიის სვანეთის ისტორილ ეთნოგრაფიულ მუზეუმში დაცულია ქართული ჭედური ხელოვნების მრავალი ღირსშესანიშნავი ნიმუში, ძველი ქართული ენისა და მწერლობის უძველესი ძეგლები (ადიშის ოთხთავი, 897, და სხვა).

დაბაში არის ადმინისტრაციული, კულტურის (სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი, მიხეილ ხერგიანის ძეგლი (1974, მოქანდაკე ვ. ონიანი, არქიტექტორი ვ. ცინცაძე)), განათლების, ჯანდაცვის და ტურიზმის (ტურბაზა, ტურისტული სასტუმრო) დაწესებულებები


თეთრმანდილმოხვეული თეთნულდი


თეთნულდი - მწვერვალი სვანეთის კავკასიონზე მთავარ წყალგამყოფ ქედზე, მდ. ენგურის სათავეებში, მესტიის რაიონში. სიმაღლე 4852 მ. აგებულია ძირითადად ძველი კრისტალური ქანებისაგან. 3000 მ-ს ზემოთ დაფარულია მუდმივი თოვლით. თეთნულდი გამყინვარების დიდი ცენტრია. მის ფერდობზე ეშვება მყინვარები: წანერი, ადიში და სხვა საერთო ფართით 46 კვ. კმ.

თეთნულდზე პირველად 1930 წელს ავიდნენ (ხელმძღვანელი ალექსანდრე ჯაფარიძე). თეთნულდზე ალპინისტ სიმონ ჯაფარიძის დაღუპვასთან დაკავშირებით მწვერვალის სამხრეთ-დასავლეთ კალთაზე გაშიშვლებულ კლდეს "ჯაფარიძის მოწმეები" ეწოდა

სადღაც ლატალში, ეკლესიის სარკმლიდან


ფრესკები სვანეთში (მაშუქის გარეშე ცუდი ხარისხით გამოვიდა )




და ხატები


სვანური მზესუმზირა, ასეთი უცნაური შეფერილობის აქამდე არ მინახავს


სვანეთის სხვა ყვავილები





ყვავილი შხარას ძირას

ენგურის წყალსაცავი




ჩანჩქერი სადღაც გზაში, სადაც მანქანა გაგვიფუჭდა და იძულებითი 2-საათიანი შესვენება გამოგვივიდა, მაგრამ ყველამ ისიამოვნა ამ ჩანჩქერის ცქერით და ზოგმა მის ჩქერებში ბანაობითაც

დადიანების სასახლე ზუგდიდში

რეპორტაჟი მოგვიანებით იქნება

აუუუუ რაააა
ნუ მაბიჯებ მაზოლებზე ფეხებს!!!

Mta Mkvarebia
რა ოპერატიული ხარ

www.paata.ge