საკრამულო
Posted: 01 სექ 2010, 17:20
საკრამულო. (ბაზალეთის თემის საკრებულო)
ამას წინათ ჩემს ერთ–ერთ საყვარელ წიგნში ვიქექებოდი და გადავაწყდი ერთ მეტად საინტერესო აგებულების გუმბათიან ტაძარს, რომელიც მდებარეობს დუშეთის რაიონის სოფელ საკრამულოში. როგორც მერე გავარკვიე ეს ადგილი დუშეთიდან 10 კილომტრშია, ხოლო ბაზალეთის ტბიდან დაახლოებით 3-4 კილომეტრში. ხოდა სულ რაღაც გასულ კვირას დავადექით გზას მე და ჩემი მეგობარი და მოვინახულეთ ჯერ თვალივი, შემდეგ ფუძნარი, მერე გრიგოლაანთკარის შესანიშნავი არქიტექტურის მქონე ტაძარი, რომელიც მჭადიჯვარში რომ ვიყავით კარველები გასვლაზე მაშინ დავინახე სოფლის განაპირას, მაგრამ ვერ ვნახეთ და გადავწყვიტე სხვა დროს მენახა და არც მინანია, თუმცა ეს სხვა თემაა და ამ ყველაფერზე ამ თემაში თავს არ შეგაწყენთ. თვალივში რომ მივდიოდით გზად შატილიდან მომავალი ნაია დავინახე თავისი ზურმუხტათი და ისეთი სიგნალები ავტეხე, რომ ნაიამ, რომელმაც ვერ შემამჩნია და გვერდი ამიარა მანქანა ადგილზე გაყინა. ვიფიქრე ესაა და კარველები ვიგდე ხელთ–მეთქი, მაგრამ გავწბილდი, სტუმრები ახლდა.
მოკლედ საკრამულოში მისასვლელად ბაზალეთის ტბისკენ მიმავალი გზიდან უნდა გადაუხვიო და იქაა. ეს არის ძალიან ლამაზი სოფელი, საიდანაც მშვენიერი ხედები იშლება ერთის მხრივ ქსნის ხეობისაკენ და კონკრეტულად უნაგირას მთისაკენ, ხოლო მეორე მხრივ კავკასიონის ქედებისაკენ. ამავე ადგილიდან მოსჩანს ასევე ბაზალეთის ტბაც. სოფელში 140 კომლი და 560 კაცი ცხოვრობს. საკმაოდ პატარა სოფელია. სავარაუდოთ სოფლის მოსახლეობის ნაწილი ხევსურები უნდა იყვნენ (ინფორმაცია გადასამოწმებელია) სოფელს, თითქმის შუაგულში ჩამოუდის პატარა ხევი. ტაძარი სოფლის განაპირასაა და როგორც ჩანს ახალი ჩატარებული აქვს სარემონტო სამუშაოები, გადახურულია ცინკით და აქვს ახლად აშენებული დაბალი გალავანი. ძალიან მიყვარს–ხოლმე, როდესაც ასეთ მიყრუებულ ალაგას რაიმე მნიშვნელოვან ძეგლს ვნახავ და ეს შემთხვევაც სწორედ ასეთი შემთხვევა აღმოჩნდა.
ეხლა კი მცირედი თვად ტაძრის არქიტექტურის შესახებ, რომელიც ამოვკრიბე ზემოაღნიშნული წიგნიდან(შემოკლებულია ვარიანტი):
არქიტექტურული ძეგლი გდას სოფლის სამხრეთ ნაწილში. თარიღდება XVII-XVIII საუკუნით. ეკლესია ე.წ. „კუპელჰალეს“ ტიპის თავისებური ვარიანტია. (ფართ. 12X7,5მ). ნაგებია აგურით, დაზიანებულია, ჩამოშლილია გადახურვისა და ლავგარდანის ნაწილი. დანგრეულია დასავლეთ კედელზე მდგარი სამრეკლო, რომლის მხოლოდ კვადრატული საფუძველია შემორჩენილი. სამხრეთ და დასავლეთ კედლებში თითო სწორკუთხა შესასვლელია.....
აფსიდის გვერდზე, კედლის სისქეში თითო ვიწრო და გრძელი სადგომი სამკვეთლო და სადიაკვნეა, ორივე სადგომის აღმოსავლეთ კედელში თითო თაღოვანი სარკმელია. (ეკლესიას გააჩნია სამალავი, რომელშიც ადის კიბე გ.ბ.)...
ინტერიერი შელესილი და შეთეთრებულია...
ფასადები სადაა, აღმოსავლეთ და დასავლეთ ფასადებზე თითო შეღრმავებული ჯვარია გამოსახული. ... გუმბათის ყელი რვაწახნაგოვანია. თითოეულ წახნაგზე თითო ფართო და მაღალი შეისრულთაღოვანი შეღრმავებაა, რომლებშიც თითო თაღოვანი სარკმელია გაჭრილი.... გუმბათს აგურით ნაწყობი პირამიდული სახურავი აქვს.
აი მოკლედ რისი თქმაც შეიძლებოდა ამ შესანიშნავ ტაძარზე. რა თქმა უნდა არქიტექტურულად გაცილებით მნიშვნელოვანი ძეგლებიც გვაქვს, რომელთაგან ზიგიერთი (და არაერთი!) მსოფლიო შედევრად შეიძლება ჩაითვალოს, მაგრამ იმის გათვალისწინებით, თუ სად დგას ესა თუ ის ძეგლი, როდისა და რა პერიოდშია აშენებული იგი და სხვა, შეიძლება ზოგჯერ შედარებით სადათ ნაგებმა ძეგლებმა ძალიან დიდი შთაბეჭდილება დატოვონ მნახველზე და ეს შემთხვევაც, როგორც უკვე ვთქვი, სწორედ ის შემთხვევა აღმოჩნდა. მოხარული ვიქნები თუ ჩემი მონათხრობი, რომელიმე კარვულ გასვლას დაუდებს საფუძველს ან თუნდაც ვინმეს რაიმეში გამოადგება. ყოველი შემთხვევისათვის ამიერიდან, როდესაც ჩვენ გუგლში ავკრიბავთ სიტყვა „საკრამულოს“ იმ დანარჩენ სისულელეებთან ერთად, რაც იქ ძევს ეს თემაც ამოტივტივდება და მნახველი ორი სიტყვით უფრო მეტს გაიგებს ამ სოფლისა და ტაძრის შესახებ.
ახლა კი სურათები:
ამას წინათ ჩემს ერთ–ერთ საყვარელ წიგნში ვიქექებოდი და გადავაწყდი ერთ მეტად საინტერესო აგებულების გუმბათიან ტაძარს, რომელიც მდებარეობს დუშეთის რაიონის სოფელ საკრამულოში. როგორც მერე გავარკვიე ეს ადგილი დუშეთიდან 10 კილომტრშია, ხოლო ბაზალეთის ტბიდან დაახლოებით 3-4 კილომეტრში. ხოდა სულ რაღაც გასულ კვირას დავადექით გზას მე და ჩემი მეგობარი და მოვინახულეთ ჯერ თვალივი, შემდეგ ფუძნარი, მერე გრიგოლაანთკარის შესანიშნავი არქიტექტურის მქონე ტაძარი, რომელიც მჭადიჯვარში რომ ვიყავით კარველები გასვლაზე მაშინ დავინახე სოფლის განაპირას, მაგრამ ვერ ვნახეთ და გადავწყვიტე სხვა დროს მენახა და არც მინანია, თუმცა ეს სხვა თემაა და ამ ყველაფერზე ამ თემაში თავს არ შეგაწყენთ. თვალივში რომ მივდიოდით გზად შატილიდან მომავალი ნაია დავინახე თავისი ზურმუხტათი და ისეთი სიგნალები ავტეხე, რომ ნაიამ, რომელმაც ვერ შემამჩნია და გვერდი ამიარა მანქანა ადგილზე გაყინა. ვიფიქრე ესაა და კარველები ვიგდე ხელთ–მეთქი, მაგრამ გავწბილდი, სტუმრები ახლდა.
მოკლედ საკრამულოში მისასვლელად ბაზალეთის ტბისკენ მიმავალი გზიდან უნდა გადაუხვიო და იქაა. ეს არის ძალიან ლამაზი სოფელი, საიდანაც მშვენიერი ხედები იშლება ერთის მხრივ ქსნის ხეობისაკენ და კონკრეტულად უნაგირას მთისაკენ, ხოლო მეორე მხრივ კავკასიონის ქედებისაკენ. ამავე ადგილიდან მოსჩანს ასევე ბაზალეთის ტბაც. სოფელში 140 კომლი და 560 კაცი ცხოვრობს. საკმაოდ პატარა სოფელია. სავარაუდოთ სოფლის მოსახლეობის ნაწილი ხევსურები უნდა იყვნენ (ინფორმაცია გადასამოწმებელია) სოფელს, თითქმის შუაგულში ჩამოუდის პატარა ხევი. ტაძარი სოფლის განაპირასაა და როგორც ჩანს ახალი ჩატარებული აქვს სარემონტო სამუშაოები, გადახურულია ცინკით და აქვს ახლად აშენებული დაბალი გალავანი. ძალიან მიყვარს–ხოლმე, როდესაც ასეთ მიყრუებულ ალაგას რაიმე მნიშვნელოვან ძეგლს ვნახავ და ეს შემთხვევაც სწორედ ასეთი შემთხვევა აღმოჩნდა.
ეხლა კი მცირედი თვად ტაძრის არქიტექტურის შესახებ, რომელიც ამოვკრიბე ზემოაღნიშნული წიგნიდან(შემოკლებულია ვარიანტი):
არქიტექტურული ძეგლი გდას სოფლის სამხრეთ ნაწილში. თარიღდება XVII-XVIII საუკუნით. ეკლესია ე.წ. „კუპელჰალეს“ ტიპის თავისებური ვარიანტია. (ფართ. 12X7,5მ). ნაგებია აგურით, დაზიანებულია, ჩამოშლილია გადახურვისა და ლავგარდანის ნაწილი. დანგრეულია დასავლეთ კედელზე მდგარი სამრეკლო, რომლის მხოლოდ კვადრატული საფუძველია შემორჩენილი. სამხრეთ და დასავლეთ კედლებში თითო სწორკუთხა შესასვლელია.....
აფსიდის გვერდზე, კედლის სისქეში თითო ვიწრო და გრძელი სადგომი სამკვეთლო და სადიაკვნეა, ორივე სადგომის აღმოსავლეთ კედელში თითო თაღოვანი სარკმელია. (ეკლესიას გააჩნია სამალავი, რომელშიც ადის კიბე გ.ბ.)...
ინტერიერი შელესილი და შეთეთრებულია...
ფასადები სადაა, აღმოსავლეთ და დასავლეთ ფასადებზე თითო შეღრმავებული ჯვარია გამოსახული. ... გუმბათის ყელი რვაწახნაგოვანია. თითოეულ წახნაგზე თითო ფართო და მაღალი შეისრულთაღოვანი შეღრმავებაა, რომლებშიც თითო თაღოვანი სარკმელია გაჭრილი.... გუმბათს აგურით ნაწყობი პირამიდული სახურავი აქვს.
აი მოკლედ რისი თქმაც შეიძლებოდა ამ შესანიშნავ ტაძარზე. რა თქმა უნდა არქიტექტურულად გაცილებით მნიშვნელოვანი ძეგლებიც გვაქვს, რომელთაგან ზიგიერთი (და არაერთი!) მსოფლიო შედევრად შეიძლება ჩაითვალოს, მაგრამ იმის გათვალისწინებით, თუ სად დგას ესა თუ ის ძეგლი, როდისა და რა პერიოდშია აშენებული იგი და სხვა, შეიძლება ზოგჯერ შედარებით სადათ ნაგებმა ძეგლებმა ძალიან დიდი შთაბეჭდილება დატოვონ მნახველზე და ეს შემთხვევაც, როგორც უკვე ვთქვი, სწორედ ის შემთხვევა აღმოჩნდა. მოხარული ვიქნები თუ ჩემი მონათხრობი, რომელიმე კარვულ გასვლას დაუდებს საფუძველს ან თუნდაც ვინმეს რაიმეში გამოადგება. ყოველი შემთხვევისათვის ამიერიდან, როდესაც ჩვენ გუგლში ავკრიბავთ სიტყვა „საკრამულოს“ იმ დანარჩენ სისულელეებთან ერთად, რაც იქ ძევს ეს თემაც ამოტივტივდება და მნახველი ორი სიტყვით უფრო მეტს გაიგებს ამ სოფლისა და ტაძრის შესახებ.
ახლა კი სურათები:
