ტოპინიმიკა საქართველოში, მათი წარმოშობა-განმარტებანი

GAMARJOBA SAKARTVELO

ეგებ, საქართველოში არსებული დასახლებების - სოფლების, ქალაქების, დაბების, უბნების, მოედნების,
მხარეების, მდინარეების, ტბების, ტყეების, მთების, ხეობების, უღელტეხილების,
ხუროთმოძღვრული ძეგლების სახელთა წარმოშობის თაობაზე ცნობები შევკრიბოთ და ავკინძოთ.
არ აქვს მნიშვნელობა, დასახელება ქართულია, აზერბაიჯანული, სომხური, რუსული, თურქული,
ბერძნული, სპარსულია თუ სხვა.
ყველა შემთხვევაში, ეს ძნ საინტერესო და საჭირო მასალა იქნება.

უამრავი საყურადღებო სახელი გვხვდება - ფარცხანაყანები, დამალა, აწყვიტა, თეთრიწყარო, ჩხოროწყუ,
ტაბაწყური, ალაზანი, ორთუბანი, ჩუმათელეთი, მელაანი, ჭიათურა, უშბა, დათვიჯვარი, ყიზილკილისი
გირევი, ბაღდათი, ბატეთი, ლეჩხუმი, სომხითი, იორმუღანლო, გორელოვკა, ასპარა, სათხე,
სარო, ყარაჯალა, ხორნაბუჯი, ჯვრის უღელტეხილი, ქოროღლი, ვარძია, ჩოლოქი, ნატანები, ოქროს ციხე, ჩალაუბანი,
სამწევრისი, ასურეთი, გეთსიმანია, თაბორი, მაიდანი, ხარფუხი, საშაბურო, გოდერძის უღელტეხილი,
მჭადიჯვარი, წითელსოფელი, ხდეს ხეობა და ა.შ.

რას იტყვით, 1 ძნ საჭირო და სასარგებლო თემა რომ მოვამზადოთ?
ბოლოს და ბოლოს, შეიძლება, ყველამ თავისი სოფლის, ქალაქის წარმოშობის ისტორია დადოს.

ლეონტი · Post by **ლეონტი** » 21 მაი 2009, 10:09

ეს ყველაფერი შესწავლილია.
ინტერნეტი ცოდნას ვერ იძლევა.
უკაცრავად თქვენ რომელ ბიბლიოთეკაში დადიხართ და რჩებით ხოლმე დიდხანს წიგნზე თავდახრილი??
საქარტველოს ისტორიას აღარ ასწავლიანო სკოლაში მართალია?

GAMARJOBA SAKARTVELO

საქართველოს ტოპონიმიკის დიდი ნაწილი შესწავლილია.
თუმცა, არ გვაწყენს, ბევრი რამ ინტერნეტიდა გავიგოთ.
ყველა წიგნი ხელმისაწვდომი არ არის.
ვისაც ცოდნის გაზიარება არ გეზარებათ, სახელთა წარმოშობაზე
ეგებ რამე დაწეროთ.
ხშირად ამა თუ იმ სოფლისსახელის წარმოშობაზე დაუჯარებელი ლეგენდა მომისმენია.
გამღიმებია კიდეც, მაგრამ მაინც თავისებურად საინტერესო მოსასმენია

GAMARJOBA SAKARTVELO

რადგან ქართული აფრიკიდან - ვაშლოვანის დაცული ტერიტორიებიდან ახალი დაბრუნებული
ვარ, იქაურ ტოპონიმიკაზე 2ოდე სიტყვას ვიტყვი:

ვაშლოვანი - ვარაუდობენ, რომ სახელი დაერქვა ტერიტორიაზე არსებული საკმლის
ხეების გამო, რომლებიც შორიდან ვაშლის ხეებს, ვაშლიანს ჰგავს.

არწივის ხეობა - სახელი მიუღია ხეობის თავზე ამოზვირთული სამი მთაწვერის გამო,
რომლებიც შორიდან არწივის სახეს ჰქმნიან.
არსებოს მე2 ვარაუდიც, კერძოდ, ხეობის თავზე ორბები დაფრინავენ და მათ ხალხი არწივებს ამსგავსებდა.

ტახისწყალი - რამდენიმე წლის წინათ ღორის წყალი ერქვა, რადგან საბწოეთის დროს აქ
მართლაც ბევრი ღორი იყრიდა თავს. მოგზაურთათვის უფრო მიმზიდველი რომ გამხდარიყო,
ტახის წყალი ეწოდა.

დათვის ხევი - სახელი ეწოდა დათვების სიმრავლის გამო. ამჯერად დათვის ხევში
მხოლოდ ნაკვალევს ვაწყდებით ხოლმე.
ცხოველები, წლებია, მონადირეებს ემალებიან.

ალესილები - ახლოსაა დათვის ხევთან.
ალესილებთან ხშირად ვაწყდებით ამ ადგილას უწინ არსებული ოკეანის ნაკვალევს.
სახელი მიიღო რამოდენიმე ჰექტარზე გადაჭიმული დანისწვერების ფორმის მთების რიგის გამო.

ბუღამოედანი - 1 ვარაუდით, ამ ადგილს გლეხებს ბუღები გამოექცნენ.
მე2 ვერსიით, თუ არ ვცდები, ჯიხვები ბუღაობდნენ.
ანუ, ისინი წინამძღოლის გამოსავლენად ჭიდილაობდნენ, ბუღაობდნენ.

ვაშლოვანის დაცული ტერიტორია უამრავ სხვა ტოპონიმს ინახავს[/b]

lama · Post by **lama** » 21 მაი 2009, 12:44

მოწამე

მოდის სიტყვიდან

მოწმე

ანუ მოწამეებმა დაამოწმეს ქრისტეს ჭეშმარიტება

კიდევ გსურთ რამე ?

Bivrili · Post by **Bivrili** » 21 მაი 2009, 14:41

მე მაინტერესებდა ბატეთის შესახებ
ვიკითხე კიდეც თემაში, მაგრამ არავინ მიპასუხა

თუ ვინმემ იცით ამ სიტყვის წარმოშობის ისტორია იქნებ დაწეროთ ?

ბატეთი ? ......

ლეონტი · Post by **ლეონტი** » 21 მაი 2009, 14:49

Bivrili
თურმე ორი გარეული ბატი ნაცხოვრება და....

Bivrili · Post by **Bivrili** » 21 მაი 2009, 14:53

მერე მესამეც გაჩნდა, საიდან არავინ იცის
და დაერქვა საბატეთი
მერე სა ჩამოშორდა და დარჩა ბატეთი

მცოდნია და ...

გვალდა · Post by **გვალდა** » 21 მაი 2009, 14:54

ხარფუხი - "სიტყვა `ხარფუხი~ სომხური წარმოშობისაა და სურდოს ნიშნავს. ადგილმა კი აღნიშნული სახელი მიიღო თაბორის მთის ძირში, თათრების სასაფლაოს ახლოს მდგარი საკულტო დანიშნულების ქვის გამო, რომელზეც ხატი იყო დასვენებული. ამ ხატთან მოჰყავდათ თბილისელ ქრისტიანებს თავიანთი სურდოიანი ბაშვები, თან მოჰქონდათ ქსოვილისაგან შეკერილი თოჯინა, რომელსაც მხარზე პატარა ხურჯინი ჰქონდა გადაკიდებული და მის ჯიბეებში შაქრის ნატეხები ელაგა. ასეთი შესაწირით ცდილობდა ხატის გულის მონადირებას და ბავშვის განკურნებას მშობელი. ხარფუხი XIX საუკუნეში სოფლად იხსენიება. 1819 წელს იგი ქ. თბილისს შემოუერთეს".

ნუნისი - ნუნისის წყლით ადრე მოსახლეობა კანის დაავადებას - მუნს მკურნალობდა, ამიტომ სოფელს მუნისი დაერქვა, შემდეგ სახელწოდება შეეცვალა და ნუნისი ეწოდა.

qvevri · Post by **qvevri** » 21 მაი 2009, 14:56

გვალდა
მოიცა და მაგიტოა თბილისელებს სურდო დიდი ხანი რომ აქვთ და არ ურჩებათ ხოლმე?
ააააა მეც არა ვთქვიიიიი....

GAMARJOBA SAKARTVELO

ხარაგოული (ხარაგაული) თურმე თურქული წარმოშობის ყოფილა.
ოღონდ, რას ნიშნავს, არ ვიცი.
ვინმემ რამე ჰომ არ იცით?
კავკასიკ, აბა, ჯეიბის ჰკითხე, ეგებ იცოდეს რამე.

Archil · Post by **Archil** » 24 მაი 2009, 13:03

ოზურგეთი...

ჰოდა შესევიან თურქები, შესულან შიგ და ერთს ბუნებრივი მოთხოვნილების დაკმაკოფილების მომენტი დასდგომია და..

ჰოდა გურულები რის გურულები არიან.. უცებვე დასხმიან თავს თურქებს და გაუდევნიათ დასახლებიდან.

ჰოდა დარჩენია მერე სახელი - ქენი და გაიქეციო... ოზურ - გეთ

Giorgi Bagrationi · Post by **Giorgi Bagrationi** » 24 მაი 2009, 14:42

ლაგოდეხი - ამ ადგილას რუსის ჯარი იდგა XIX საუკუნეში და მშვენიერი გარემოს გამო დაურქმევიათ "ლაგერ ოტდიხა", რომელმაც სახე იცვალა და "ლაგოდეხად" ჩამოყალიბდა. არადა როგორ ქართულად ჟღერს

lama · Post by **lama** » 24 მაი 2009, 23:44

ბეჩო- დათვის ბუნაგს ნიშნავს

Tamari-ch. · Post by **Tamari-ch.** » 24 მაი 2009, 23:51

ერთაწმინდა მოდის ესტატე წმინდიდან -
ესტატე წმინდის სახელობის ტაძრის გამო
და გადაერქვა ერთაწმინდა.
პირველად რომ გავიგე
მეგონა ეს ტოპონიმი ერის სიწმინდესთან იყო კავშირში

ახალი წერილი	ახალი წერილი არაა	ანონსი
ახალი წერილი [ ცხარე ]	ახალი წერილი არაა [ ცხარე ]	თვალშისაცემი
ახალი წერილი [ დაკეტილია ]	ახალი წერილი არაა [ დაკეტილია ]

FORUM_PERMISSIONS