სამთავისის გათხრები
Posted: 04 ოქტ 2006, 00:20
ვინმემ რამე ვრცელი და კონკრეტული ინფორმეცია ხომ არ იცით სამთავისის გათხრებთან დაკავშირებით?
ველპარაკე ნიკა ვაჩეიშვილს, რომელიც ჩემი მეგობარია და არის კულუტურის მინისტრის მოადგილე სწორედ კულტურული მემკვიდრეობის დარგში. თანაც თვითონ კარგი არქიტექტურის ისტორიის სპეციალისტია.
გამოჩნდა ახლანდელ სამთავისზე დიდი, როგორც ჩანს, ტაძრის საძირკველი. ახალი ტაძრის ჩრდილოეთი კედელი დგას ძველი დაძრის სამხრეთის კედელზე. უფრო სწორედ ძველი ტაძრის სამხრეთი კედელი ახლის საძირკვლადაა გამოყენებული. კარგად იკითხება სამი ნავი და მეოთხე ნავი თუ მინაშენი. ვინც არ იცის რაა ნავი (ალბათ ტერმინოლოგია ყველამ არ იცის) ესაა სივრცე ან კედლებით ან სვეტებით ანდა კედლითა და სვეტებით გამოყოფილი. მაგალითად ანჩისხატი სამ-ნავიანია - ცენტრალური და ორი გვერდითი, რომელბიც გამოყოფილია სვეტებით. ახლა ოთხნავიანი ბაზილიკები (უგუმბათო ეკლესიები) ძალზე იშვიათი რამაა. როგორც წესი, უმეტეს შემთხვევაში ნავების რაოდენობა კენტია - ერთი (დარბაზულ ეკლესიებს უწოდებენ), სამი ან ხუთი. ამიტომ, ნიკას აზრით, არაა გამორიცხული რომ ერთი ნავი (მეხუთე) თავად სამთავისის ამჟამინდელი ტაძრის ქვეშ იყოს მოქცეული, მაგრამ ეს არ გაირკვევა სანამ ტაძარში იატაკი არ აიყრება და გათხრები არ ჩატარდება.
ძველი ტაძარი უკვე რაც ჩანს ამჟამინდელზე უფრო დიდია. სავარაუდოდ ალბათ მეექვსე საუკუნისაა. აღმოჩნდა ბათქაშის (შელესილობის) მცირე ფრაგმენტები, თითქოს საღებავის კვალით. ადრეულ პერიოდში ტაძრებში ფრესკები არ კეთდებოდა. მოხატულობა იყო მაგრამ ე. წ. ანიკონური, ანუ ორნამენტებსა და შესაძლოა სიმბოლოებს გამოსახავდენენ, მაგრამ არა სიუჟეტურ ფრესკებს. თითქოს აქაც იგივე სიტუაციაა და ანიკონური მხატვრობის კვალი ნახეს.
წინადადება - ამ კვირას წავიდეთ და ვნახოთ. ნიკას თქმით ახალაღმოჩენილი ტაძარი კიდევ ათი დღე, მაქსიმუმ ორი კვირა იქნება ხილული. მერე ზამთარმა რომ არ დააზიანოს, მომავალ სეზონამდე, ცელოფანს დაახურებენ და მიწას დააყრიან (ასეთი დამარხვა ყველაზე კარგი საშუალებაა დაცვისთვის).
აბა რას იტყვით წავიდეთ სამთავისში. შეგვიძლია სამთავისიდან ქსნის არმაზშიც გადავიდეთ (არის ქსნის ხეობაშიც არმაზი, გადამავალი პერიოდის ეკლესია). იქ მე ნამყოფი არ ვარ, როგორც მითხრეს სამთავისიდან დაახლოებით ერთი საათის გზაა. საჭირო იქნება ორხიდიანი მანქანა, პატარა მანქანას ვგულისხმობ, მარშრუტკის ამბავი არ ვიცი.
აბა გამოხმაურებები.....
ზუსტად მეცოდინება პარასკევს დილით.
მე ვერ წამოვალ, არც მანქანა მყავს და არც მაგ დღეს მცალია, არადა მეტეხიდან ვარ წარმოშობით და ყოველთვის მაინტერესებდა მაგ მხრის იტორიული ნაგებობები 
