ტაო-კლარჯეთი და ერზ(ე)რუმი, თოვლიანი ხედები, 03-06.03.2011

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ყოველ წელიწადს ჩავდივარ ტაო-კლარჯეთში, მაგრამ ეს გასვლა სხვანაირად გამორჩეული იყო.
მანქანით 1ლად ვიმოგზაურე.
5ნი წავედით - ნაია, Toma, სიყოჩაღით თომად წოდებული, დათო და კიდევ 1 დათო, იგივე davidiva
5ვე თანამგზავრი 1მანეთის მეგზურებიც ვიყავით და მგზავრებიც.
თბილისი-ვალე-თბილისი 449 კმ გავიარეთ.
ტაო-კლარჯეთში - 917 კმ.
ნაია შეუცვლელად მართავდა საჭეს.
ვნახეთ -
ბანა, ტაოსკარი და ამ 2 ძეგლს შორის მდებარე 2 გზისპირა ციხესიმაგრე - ქალთა და ერეკლეს ციხეები,
ოთხთა, კავკასიძეების ციხე, ოშკი, ხახული, თორთომის ციხე, ქალაქი ერზ(ე)რუმი, იშხანი და ახალთა (იუსუფელი)-ოშკის მონაკვეთზე
მდებარე გზისპირა ციხე, ქალაქი ართვინი, ახიზის ციხე, ამ ციხემდე ახლოს მდებარე, ჭოროხზე გადებული თამარის ხიდი,
არტანუჯის ციხე, ზოგი ვერსიით ენირაბათი და ზოგი ვერსიით შატბერდი, დოლისყანა, პარეხთას გზაზე
მდებარე თამარის ხიდი, შავშეთისა (სათლეს) და არტაანის ციხესიმაგრეები.
ჩამონათვალში თუ რამე გამომრჩა, თანამგზავრები, იმედია, დაამატებენ.
გადავიარეთ 3 თოვლიანი უღელტეხი. თუმცა, არსად შევფერხებულვართ.
გამონაკლისი იყო ართვინი-დოლისყანა-ხანძთის მონაკვეთი, სადაც საგზაო 3უშაოების გამო, 39 წთ გავჩერდით.
ასევე, ამავე მიზეზით შევფერხდით ორთაკოი-პარეხთის სოფლის გზის მე9 კმზე.
გზებზე მინდვრის თაგვებზე მონადირე უამრავი მელია გვხვდებოდა.
გავიცანით ბევრი კეთილგანწყობილი თურქი, ართვინში ქართველები.
თითოეულ ჩვენგანს სასტუმრო-საწვავი-კვებაში დაახლოებით 256 ლარი დაეხარჯა.
გასვლა დაიწყო 2011ის 3 მირკანს, დილის 7 სთზე და დასრულდა 6 მირკანს, 23.44ზე.
2 ღამე ახალთაში გავათენეთ, 1იც - ართვინში.
მირკანის ბოლომდე თურქეთი საქართველოზე 2 სთით უკან არის.
ანუ, ჩვენთან თუ 12 სთია, იქ 10ა.
იგრიკადან ზაფხულის დრო ამოქმედდება და სხვაობა 1 სთ იქნება

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ეს არის ბმული, სადაც ტაო-კლარჯეთი-ერზრუმის გასვლის გეგმაა ასახული -
http://karavi.caucasus.net/viewtopic.php?t=4857&start=0

დიდ მადლობას გადავუხდი ფასდაუდებელი რჩევებისთვის მახარე ჯანაშვილს, საბურავების ჯაჭვების თხოვებისთვის
NeoZას, ტომას, სიყოჩაღით თომად წოდებულს, რომელიც
ამ გასვლაში გულიანი მზრუნველობისათვის თომა დეიდა დაერქვა, აგრეთვე მადლობა კარაველებს,
რომლებმაც კეთილი სურვილები გაგვატანეს და იქაც გვკითხულობდნენ:

legenda
t.d
NINUCAguruli
Tamusia
ეკატო
Mta Mkvarebia
legenda
ანააანო
ინა-უნა
LiBrA
guruli
anano
L-O-M-I
მაკენა
chuna
გვალდა

ყველას მადლობა, ვინც არ დაიზარა და რჩევები მოგვცა ანდაც, სულაც არ შეგვხმიანებია, მაგრამ გვქომაგობდა.

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ახიზის ციხე, მდებარეობს არტანუჯთან ახლოს

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

არტანუჯის უმნიშვნელოვანესი ციხე-ქალაქი

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

არტაანის ციხესიმაგრე



აქვე ახლოს მდინარე მტკვარი ჩამოდის

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ქალაქი ართვინი, დაახლოებით 25 ათასი ადამიანი ცხოვრობს და ტაო-კლარჯეთის მნიშვნელოვანია ადმინისტრაციული ცენტრია

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ეს კიდევ ერზ(ე)რუმი, 350 ათასიანი ქალაქი, სადაც ქართველებსაც აქვთ მამულები.


ამ ქალაქს 4 შესასვლელი აქვს, 1-1ს გურჯი ყაფი, ანუ ქართლის კარი (ალაყაფი) ჰქვია.

ჩვენ აქ მხოლოდ საღამოს, თორთომის ციხის ნახვის შემდეგ მოვხვდით. ვივახშმეთ და ახალთაში დავბრუნდით

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ბანა, ძნ მიყვარს...








ასეთი ბანა არასოდეს გადამიღია...

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

დოლისყანა




ამ ტაძარში ფრესკების კვალია, გარედან რამდენიმე ქართული წარწერა და რელიეფური გამოსახულებებია.
ართვინი-ხანძთის მონაკვეთზე მდებარეობს

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

თამარის ხიდი ორთაკოი-პარეხთას გზაზე





თამარის ხიდი ართვინი-არტანუჯის გზაზე, ახიზის ციხესთან ახლოს




კაშხალის მშენებლობის დასრულების შემდეგ ეს ხიდი ჩაიძირება.
მიმდებარე სოფელი უკვე გასახლებულია.
მხოლოდ 1 მოხუცი მწყემსი დაგვიხვდა.

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

შავშეთის, იგივე სათლეს ციხე, ქალაქის შესასვლელთან, ზეგ გზის პირას მდებარეობს

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ზოგის ვარაუდით, ეს შატბერდია, ზოგისთვისაც ახალდაბაა (ენირაბათი)








ამ ტაძარშიც არის ფრესკების მცირეოდენი კვალი შენახული, აგრეთვე, რამდენიმე რელიეფური გამოსახულება, ძირითადათ 3ხრეთის კედელზე.
ტაძარი მძიმე მდგომარეობაშია.
მდებარეობს არტანუჯიდან 8-9 კმტში

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ეს ციხე ახალთა (იუსუფელი)-ოშკის (ასევე, გზადს არის იშხანის ასახვევი) მონაკვეთზეა, ზედ გზის პირას.
რუკის მიხედვით, შესაძლოა, ეს აშმეშენის ციხე იყოს

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ვალე-დიღვირი (პოსოფი)-კოლას გზაზე მდებარე ციხეები.
ეს, რუკის მიხედვით მერეს ციხე უნდა იყოს


ეს კი - ზემო ხანახის ან ორეზაქის ციხეა


ამ ციხეებს 2540-2550 სიმაღლის უღელტეხილი ჰყოფს. 2ვე მდინარე ფოცხოვის სიახლოვესაა

[GAMARJOBA SAKARTVELO]

ტაოსკარი, სოფლის შუაგულში, ხევთან ახლოს მდებარე 2 ტაძარი - წრიული და ნავიანი.
ძნ ცუდ მდგომარეობაშია




არ არის წარწერების, ფრესკების, ჩუქურთმების, სხვა შემკულობის კვალი