კარავი

ფრიადმა ხანმა განვლო მას შემდეგ, რაც ეს თემა აღარ გამიმდიდრებია და აი სულ რაღაც ნახევარი საათის წინ გავედი სვეტიცხოველში და გადავიღე შედარებით უცნობი ჩუქურთმა-ფრესკა-წარწერები. ვფიქრობ საინტერესო უნდა იყოს. აქვე მინდა ვთქვა, რომ სვეტიცხოველი ძალიან დახუნძლულია ძალზედ საინტერესო წარწერწებით, ფრესკებითა და ჩუქურთმებით, როცა გამოიამინდებს შევეცდები(უკეთესია თუ ერთად შევეცდებით) გადავიღო და შემოგთავაზოთ.
მაშ ასე:
წარწერა სამხრეთის კარიბჭის თავზე. ეს წარწერა ძალიან დაზიანებულია, მაგრამ ჯერ კიდევ ჩემს ბავშვობაში წარწერა მთლიანად იკითხებოდა. წარწერა გალავანის აშენებას უკავშირდება და ერეკლეს მეფობის დროსაა ჩატანებული გალავანში.


შემდეგი და ძალიან მნიშვნელოვანი წარწერა, რომელიც გაკეთებულია გიორგი მეფის დროს(წარწერის თავში წერია--"მეფობა გიორგისა") ხოლო ბოლოში წერია--"ღმერთო შეიწყალე ნიკოლოზ მაღალაძე". ამ ნიკოლოზ მაღალაძის სახელსვე უკავშირდება ქვემო ნიჩბისისა და სასხორის საზღვარზე მდებარე ერთერთი ტაძრის აშენება. ტაძარი ძალზე მცირე ბაზილიკას წარმოადგენს და უხვადაა შემკული ფრესკებით
აგერ ისიც

და მისი ფრესკებიც

ამ ადგილას კი აი ასეთი საინტერესო ჩუქურთმაა, ამბობენ, რომ ეს თავად ამ ჩუქურთმების ოსტატის ხელიაო...

ახლოდან


mg]http://s47.radikal.ru/i117/0812/00/5191861113df.jpg[/img]
ეს კი ტაძრის მარანია, მარანი მარტო ამ ადგილას არ არის არამედ სამხრეთითაცაა თანაც გაცილებით დიდი და უფრო კარგად შენახული

ერთი ფრიად საინტერესო ფრესკა. როგორც დიდი ხნის წინ მითხრეს ამ წმინდანს ძალიან ლამაზი სახე ჰქონია, რის გამოც თურნე ნუ იტყვით და ხშირად ცდუნების წინაშე იდგაო, საქმე ცოდვით დაცემით არ დასრულებულა მისი სულიერი სიძლიერის გამო, ერთი კი სთხოვა ღმერთს, რომ მისთვის მგლის სახე მიეცა. როგორც ხედავთ უფალმა ისმინა მისი...

ეს გახლავთ სამხრეთის ფასადზე ერთგვარი ნიშა. ეს ნიშა თურმე ღვთისმშობელს განასახიერებს. თუ დავაკვირდებით ნამდვილად შევამჩნევთ ყრმა იესოს ნიშის შუაში...

მოკლედ ამით ვამთავრებ და მალევე დავბრუნდები.

ბევრმა წყალმა ჩაიარა, რაც მცხეთის გარშემოში აღარ შემომიხედია და აი სულ რაღაც გუშინ მე და ლეონტიმ(ოჯახებით) მუხლი გავმართეთ და თვალს წყალი დავალევინეთ. გავედით ბიწმენდში და ვნახეთ ორი მეტად საინტერესო ტაძარი( აქედან ერთი დედათა მონასტერი) ამ ადგილებში ნამყოფი ვიყავი, რაშიც ამავე თემაში დადებული სურათებიდან დარწმუნდებით მაგრამ ცოტა გავამეორ/გავაცოდნისდედავეთ
მაშ ასე: პირველი შეჩერება საგურამოს წყაროზ გვქონდა, რომელიც ზედაზნის ასახვევთანაა

მივედით დედათა მონასტერში

ამავე ტაძრის გვერდით შენდება გაცილებით დიდი ორნავიანი ტაძარი, მთავარი ტაძარი იქნება ივერიის კარის ღვთისმშობლის სახელობისა ხოლო ნავი ლომისას სახელობისა.

ლეონტი და მისი ჯალაბი

მერე დედაოსთან ვისაუბრეთ ცოტა ხანს. ძალიან კარგი დედაო აღმოჩნდა, რომელიც მე შარშან ზაფხულს გავიცანი.

შემდეგ ამ ტაძრის სანახავად წავედით, რომელიც მონასტრიდან დაახლ. 1.5 კილომეტრშია. წინა მისვლაზე ამ ჯვრების გადაღება დანავიწყდა, როგორებიც აქამდე არ მენახა.


ამ ტაძარში ერთი საფლავია რომელიც წინამძღვრიშვილს ეკუთვნის, ისე ტაძრის გარშმო სულ წინამძღვრიშვილები იყვნენ დაკრძალულები



ის საღამო, რომელიც წინასწარ დაუგეგმავად დაიწყო ასე დასრულდა სახინკლე "თელაში" (საგურამო)

ხოლო შაბათს კი მე და მარიამი ვიყავით არმაზი ძეგვის მიდამოებში. ძეგვში, ძველ უბანში, რომელსაც კოშკისუბანს ეძახიან დგას აი ეს ერთობ საინტერესო კოშკი, რომელიც საკმაოდ მდიდრულადაა ნაგები და გაფორმებული.


წარწერა

ეს კი გახლავთ არმაზის წმ. ნინოს სახელობის ტაძარი, რომელიც რამოდენიმე წლის წინ აიგო.

დაბოლოს ხედი ამავე ტაძრიდან, რომელიც მტკვრისპირასაა. ამ სურათზე მოსჩანს ჩემს მიერ გაკეთებული მინიშნებები.
მინიშნება I-- ლევან გოთუას სახლი
მინიშნება II-- ვახტანგ რჩეულიშვილის სახლი
მინიშნება III-- ამ მთაზე არქაულ დროში იდგა ქალაქი სარკინე, რომლის ნაშთებს არქეოლოგები დღემდე პოულობენ .

მაშ ასე. დღეს სანამ კახეთში გავწევდი ეს სურათი გადავიღე ჩემივე თემის გასაცოცხლებლად.
ნახეთ რა ამაყად გადმოგვცქერის... ვინ იცის რამდენი რამის მომსწრეა... ვინ იცის რამდენმა წყალმა ჩაიარა მის ფერხთით... ალბათ რამდენჯერ გადმოუხედია ძველი მცხეთისათვის... ალბათ მეც რამდენჯერ შემიხედია დაღლილსა და დაქანცულს... ლამაზი და მედიდურია არა? ნეტავი ვისმა მარჯვენამ შეჰქმნა, დაილოცოს მისი მარჯვენა....

მოიცა მოიცა თქვენ ხომ არ გგონიათ, რომ ამ ყაჩაღზე ვლაპარაკობ? მეტი საქმე არა მაქვს ვიღაცა მკვლელი და სისხლისმღვრელი აბრაგისა და შარაგზის ყაჩაღზე დავიხარჯო... მე გესაუბრებით აი ამ გამოქვაბულებზე, რომელიც ამ უბირი ადამიანის ძეგლის მაღლა მოსჩანს თორემ თქვენ გეგონათ არსენა ყაჩაღზე ვსაუბრობდი? არა ყმაწვილებო, თქვენ სცდებით.

შუა გამოქვაბულში არის (როცა ბოლოჯერ ვიყავი მანდ მაშინ ჯერ კიდევ იყო) არწივის ბუდე. დიდებული სანახავია და ნამდვილად ღირს იქ ასვლა. ურთულესი და ძნელი სავალია, მაგრამ მაინც...

qvevri
ძალიან საინტერესოა

გიორგი, მაგ ქედს ხომ მთლიანად სარკინეთის ქედს უწოდებენ?

შიო მღვიმის თავზეც მაგ ქედის ერთ-ერთი კალთაა ხომ?

და ძალიან მენიშნა და დამაინტერესა ჩუქურთმაში ჩაკარგულმა ოსტატის ხელმა, რომელიც პირველად ვნახე და რომელმაც ძალიან გამაოცა

გაიხარე დიდი მადლობა

lama
ეგ მართლაც სარკინეთის ქედია. ოსტატის ხელი შეუიარაღებელი თვალით ძალიან ძნელად მოსჩანს და ალბათ ხალხმაც იმიტომ არ იცის ამის შესახებ.

ხოდა წეღან გამახსენდა, რომ დიდი ხნის წინათ დაგეგმილი გასვლა ჯერ კიდევ არ მქონდა შესრულებული და გავედი ერთი საათით მცხეთის გარშემო. ერთ ადგილას, კოდმანისა და სავანეთის მიდამოებში(მცხეთის თავზეა, დასავლეთით) მეგულებოდა უძველესი წყალგაყვანილობის სისტემა და სწორედ იქით გავწიე. მინდოდა ჩემთვის ორიოდე მილის წამომეღო და ჩემი კოლექცია გამემდიდრებინა. ქალაქი მცხეთა სასმელი წყლით მთებიდან მარაგდებოდა, რომელი მთებიც შიომღვიმის მიმართულებითაა. ამგვარი მილები კერამიკის ნაკეთობებს წარმოადგენენ და გარედან დადუღაბებულია კირხსნარით. ამგვარი მილები ჩემს ბავშვობაში მრავლად მინახავს ამ მიდამოებში და სიმართლე რომ გითხრათ ჯერ კიდევ მაშინვე მინდოდა ერთი ან ორი ცალის სახლში წამოღება. მოკლედ დღეს დავადექი გზას და წამოვიღე სამი ცალი მილი. ამის გარდა ვნახე კიდევ რამოდენიმე საინტერტესო რამ, რასაც აქვე გთავაზობთ.

ჯერ ეს მილის თავი ვიპოვე და მერე დავიწყე მისი მოთხრა.

ბევრი ვთხარე თუ ცოტა, სადი იყო და სად არა ველოსიპედით ჩამოიქროლა ქსოვრელმა, რომელმაც ჩემს დანახვაზე ისე დაამუხრუჭა, რომ ველოსიპედი ადგილზე გააცივა და ჩემთამ მოვიდა.

სამი მილი მოვთხარე, ჩავაწყვე საბარგულში და გზა გავაგრძელე.

ჩემგან ორასიოდე მეტრში დგას ღვთისმშობლის პატარა საყდარი(ბაზილიკა), რომელთანაც უძველესი ქვევრის ნატეხები შევამჩნიე.


ქვევრის გარეთა ზედაპირი კირით დადუღაბებული ჩანდა, რაც მეტყველებს იმაზე, რომ ქვევრი მეთერთმეტე საუკუნის აქეთა პერიოდს ეკუთვნის.
ეს კი თავად საყდარი, რომლის მარხცნივ მოსჩანს წმ. დემეტრეს ეკლესია ხოლო მთის წვერზე მარჯვნივ კი წმ. ნინოს ტაძარი.

ხოლო ეს კი გახლავთ წმინდა დავით აღმაშენებლის სახელობის მშენებარე ტაძრი მცხეთის სასაფლაოებთან, შიომღვიმელისაკენ მიმავალ გზაზე.

როგორია

გუშინ ვიყავი ჯვარზე და ერთი კაი მასალა ჩამოვიტანე ამ თემისათვის. მოკლედ ჯვრის მთაზე არის ერტი პატარა და ძალზედ ლამაზი ტაძარი, რომელიც სტეფანე პირველდიაკონი/პირველმოწამის სახელობისაა. (ამავე წმინდანის სახელს უკავშირდება მსხეთის ანტიოქიის ტაძარიც.) ამ ადგილას მოედინება ერთი უგემრიელესი წყარო, რომელიც წმინდა ნინოს ლოცვითაა აღმოცენებული. ამავე ადგილას მდგარა დიდი კვიპაროსი, რომელიც წმ. ნინოს სურვილით მოუჭრიათ და გაუკეთებია დიდი ჯვარი, რომელიც შემდეგ ჯვრის ტაძარის ადგილას დაუდგავთ. ამ ადგილზე შეიძლება უამრავი ვისაუბროთ, მაგრამ მოდით ჯერ სურათებით შემოვიფარგლოთ და დანარჩენი მერე იყოს. ტაძარი საკმაოს მცირე ზომისაა. იგი აღადგინეს დაახლეობით ათი წლის წინათ.

ტაძარს თავიდან ძალიან ლამაზი ხის კარები ჰქონდა, მაგრამ კარები დაიწვა(როგორც ვიცი ძალიათ არ დაუწვიათ...)

გადახურულია კრამიტით


პირველ ნომრად აღნიშნულია წყარო, ხოლო მეორე ნომრად კი თქვენ ხედავთ ჩემს მიერ დარგულ აკაკის ნერგს, რომელიც ასე 5-6 წლის წინათ დავრგე.

ხედი ამავე ტაძრიდან, თქვენ ხედავთ ანტიოქიის ტაძარს.

ეს კი უკანა გხის დროს.

აი აქაა ტაძარი და წყარო. ამ წყაროს სვავენ ის დედები, რომლებსაც რძე არა აქვთ. ეს წყარო მაკურნებელი თვისებებით გამოირჩევა...


უკანობისას ეს ხე ვნახე, რომელიც ადრეც მქონდა ნანახი, მაგრამ ვერ ამოვიცანი რა ხეა...

ავედი ჯვარზე და გამოუდექი გზას...

qvevri
თბილისიდან როცა გახვალ მცხეთის გარშემო -
გადმოგვირეკე ხოლმე ერთი...