Post
by guruli » 25 თებ 2007, 18:15
დღეისათვის ბოლო ლექსი. ამჯერად ადამ ბობღიაშვილის შემოქმედებიდან. თუშეთში მიმავალი როგორც კი აბანოს ხიდზე გადახვალ და კავკასიონის მთავარ წყალგამყოფ ქედს შეუყვები, აუცილებლად მიაქცევ ყურადღებას მარცხნივ გადაშლილ სილამაზეს - პატარა სერებით დაყოფილ ხეობას, რომელიც თუშეთის ულამაზეს ალპურ მდელოებს ეფინება. რაც უფრო ზევით ადიხარ, მით მეტი სილამაზე იშლება შენს თვალწინ და ფიქრადაც არ მოგდის, ამ ხეობაში რამხელა ტრაგედიაა ჩამარხული - სადღაც იქ, რომელიღაც პატარა ხევში დახვრიტეს თუშთა შეთქმულების მონაწილენი. მათ შორის, უნიჭიერესი პოეტი ადამ ბობღიაშვილიც.
ივანე ჯავახიშვილს
როცა ლაჟვარდი ქარგავს ათასებს
დაკენკავს გველი მოხრილი კბილით,
როცა მთაწმინდის გაშლილ კალთაზე
მიეძინება დაქანცულ თბილისს.
მე, შენს წიგნებთან მჯდომარე, მაშინ
ღია თვალებით ვხვდები განთიადს,
სტრიქონებიდან ჭიხვინებს რაში
და სტრიქონებში ცეცხლი ანთია.
ხმალდაკრულივით იხსნება ბწკარი,
ყველა სიტყვიდან წარსული დგება,
ნარიყალასთან გუგუნებს ჯარი,
ნარიყალასთან ვაჟკაცი კვდება.
თემურ ლენგები თარეშით მოვლენ,
მოაქვთ წკრიალი ოქროს ნალისა
და გრიგალივით შეარყევს ხოლმე
მიწას ფარ-შუბი გორგასალისა.
იწვის არაგვზე ჩალური ქოხი,
ყანის მაგიერ სისინებს ნამჯა
და კრწანისიდან ამდგარი ჩონჩხი
მკერდზე იხუტებს სისხლიან ხანჯალს.
მეტეხი ქუხს და ემხობა პირქვე,
მეტეხს ბუზივით მტერი არტყია
და სააკაძე დაჭრილი, იქვე
ჩოხის ნაგლეჯით იფენს ნატყვიარს.
მოუჩანს სისხლი ხშირ ჭაღარაზე,
ქრება თვალები, ქრება სანთელი,
გაედევნება სოფლის შარაზე
გაქცეულ მხედრებს კორიანტელი.
გულში ქუხილით ჩამდგარა წყევა,
გადანამულა წამწამი ხშირი,-
ხელხანჯლიანი ბელტს ჩაეხვევა
მთიდან მოსული ასპინძის გმირი.
ქართულ ლეჩაქებს ნამუსსა ხდიან,
წითლად შეღებეს ანკარა მტკვარი,
ტიალ მიწაზე ტიალად გდია
ვაჟის ჯურხაის ნალეწი ფარი...
მეფეს ლაშქარი ყიჟინით ხვდება,
მაგრამ ნუგეშად ვერაფერს ეტყვის,
წითელ ლაქებად კრწანისზე რჩება
ნატოტარები დაჭრილი ვეფხვის.
თითქო ატორილ ქურანის გავას
შემოელეწა საძუე თითბრის
და ნახტომებზე გაკრული შავად
არაგვისაკენ მხედარი მიჰქრის.
მიჰქრის მხედარი, იხსნება ბწკარი,
ნალს ბილიკებზე ცეცხლი ედება...
დავხურავ წიგნს და ჯურხაის ხმალი
ისევ სტრიქონში ჩაეჭედება...
დავხურავ, მაგრამ კარგა ხანს მესმის
მუზარადებზე ბექთარის ცემა,
ამ ლეგენდებში გაიდგა ფესვი
შენი ცხოვრების გარასულ დღემა.
და შემიყვარდა იგი ლეგენდა -
ქართლოსიანთა ძველი სიგელი, -
ყოველ ტყიდან და ყოველ ღელედან
შავი ნანგრევი სტუმრად მოგელის.
შემოგივლია - მშობლიურ არემ
გმირთა აკვანი სადაც არწია,
მოგიგონებენ ყოველ ცისმარე
შენი არმაზი, შენი ვარძია.
წიგნით გასდევდი მლოცავთა ურემს
მაძიებელი გარდასულ დღეთა,
შენ მოგიტანა საჩუქრად თურმე
თამარ დედოფლის ბეჭედი მცხეთამ.
და ეგ ვარდები, უბეს რომ ივსებს,
მოგიტანია სამშობლოს დროშით,
ცაზე ცისკარი ანთია ისე,
როგორც უზანგში თამარის ქოში.
თუ გრიგალების იყავ მნახველი
ახლა გაზაფხულს შეჰხარი - ვიცი,
მზის მონათლული შენი სახელი
სიამაყეა ქართული მიწის.
დაგიბერტყია წარსულის კალთა,
შუბლზე არქივის მტვერი გდებია,
დამიდასტურებ, ერეკლეს კართან
თუშის აჩრდილიც მოგლანდებია.
მე, იმ აჩრდილის ნარჩენი ღერი
ვერ გიმასპინძლებ თამარისთანად, -
აჰა, მიიღე მთიდან ნამღერი,
არწივმა კლანჭით გადმოგიტანა.
ადამ ალვანელი (ბობღიაშვილი)
1936 წელი, მარტი